W tym tygodniu przypada 40. rocznica kultowego, ale początkowego polaryzacyjnego filmu Davida Lyncha, Dune . Wydany w 1984 roku, początkowo spadł w kasie, zarabiając zaledwie 40 milionów dolarów. Jednak w ciągu kolejnych czterech dekad kultywowało dedykowane kultu, zwłaszcza gdy zestawiono się z niedawną dwuczęściową adaptacją przełomowej powieści Franka Herberta przez Denisa Villeneuve'a. W maju 1981 r. Dziwaczny wizjoner David Lynch został ogłoszony dyrektorem tego ambitnego projektu pod sztandarem wielkiego producenta Dino de Laurentiis, wkraczając po Ridleya Scotta, znanego z Blade Runner i Gladiator , opuścił projekt.
Do tej pory niewiele wiadomo o wersji Dune , którą Ridley Scott opracował, zanim Lynch wziął ster. Dzięki starannym wysiłkom TD Nguyena , 133-stronicowego szkicu nieprodukowanego filmu Dune w październiku 1980 r., Pisanym przez Rudy'ego Wurlitzera (znanego z dwupasmowego Blacta i Walkera ), został odkryty w archiwach Coleman Luck w Wheaton College i dzielony z tym autorem.
Ridley Scott dołączył do projektu wkrótce po sukcesie Alien w 1979 roku. W tym czasie Frank Herbert stworzył już rozległą dwuczęściową adaptację scenariusza, która była nadmiernie wierna powieści, ale nie sprzyjała kinematycznej historii, jak wcześniej zauważył Wired i Inverse . Scott, po rozważeniu siedmiu scen ze scenariusza Herberta, zdecydował się na całkowity przegląd, zaciągając Wurlitzera do przepisania scenariusza od zera w Londynie, podczas gdy wstępna przedprodukcja rozpoczęła się w Pinewood Studios. Ten projekt, podobnie jak późniejsze wersje Herberta i Villeneuve, został przewidziany jako pierwsza część dwuczęściowej eposu.
„Adaptacja wydm była jednym z najtrudniejszych prac, jakie kiedykolwiek wykonałem”, Wurlitzer podzielił się z magazynem Prevue w 1984 r.. „Wymieszyliśmy go więcej czasu na zarys roboczy niż napisanie ostatecznego scenariusza. Uważam, że zachowaliśmy ducha książki, ale w pewnym sensie go rzadko.
W wywiadzie dla Total Film z 2021 r. Scott wyraził zaufanie do swojej pracy, mówiąc: „Zrobiliśmy scenariusz, a scenariusz jest dość cholernie dobry”.
Pomimo jakości scenariusza wydma Ridleya Scotta nigdy nie przyniosła realizacji z różnych powodów, w tym zawirowania emocjonalnego po śmierci jego brata Franka, spory o filmowanie z De Laurentiis, budżet przekraczający 50 milionów dolarów i urok bardziej bezpośredniego projektu Blade Runner . Według Universal Pictures dyrektor wykonawczy Thom Mount, jak omówiono w książce arcydzieło w Disay - Dune Davida Lyncha : „Wersja scenariusza Rudy'ego nie otrzymała jednomyślnego, świecącego entuzjazmu”.
Czy adaptacja Wurlitzera była błędem w tłumaczeniu rozległej narracji Herberta na ekran? A może było po prostu zbyt mroczne, gwałtowne i politycznie oskarżone o publiczność głównego nurtu? Możesz zbadać naszą kompleksową analizę skryptów, aby stworzyć własną opinię.
W tym artykule zwrócono się do Rudy Wurlitzer (obecnie 87), ale nie był w stanie uczestniczyć, podczas gdy Ridley Scott zdecydował się nie przekazywać żadnych komentarzy.
Dziki odcień Pawła
Draft Dune z października 1980 r. Otwiera się z sugestywną sekwencją snów z gorącymi pustyniami i apokaliptycznymi armiami, natychmiast sygnalizując „straszny cel” Pawła. Znany wizualny styl Ridleya Scotta jest widoczny w opisach takich jak „ptaki i owady stają się wirującą histerią ruchu”, pokazując jego zdolność do tworzenia dynamicznych i wciągających scen.
W tej wersji Paul Atreides nie jest porywającą postacią przedstawioną przez Timothée Chalamet w ostatnich adaptacjach, ale 7-latek o długich blond włosach, w obliczu pierwszego testu z wielebnym matką i „pudełkiem”. Jego recytacja litanii przeciwko strachowi jest powiązana z matką Jessikę, podkreślając ich więź psychiczną. Skrypt zawiera żywe obrazy płonącej dłoni, przypominające wersję Lyncha, ale to wszystko marzenie.
Po przejściu testu młody Paweł demonstruje swoją asertywność, używając głosu do odzyskania miecza i prawie zabijając Duncana Idaho podczas testu odwagi, ucieleśniając „dziką niewinność”. Stephen Scarlata, producent filmu dokumentalnego Jodorowsky'ego , zauważa: „Wersja Paula Rudy'ego Wurlitzera jest znacznie bardziej asertywna. Aktywnie przejmuje kontrolę. Widzimy nawet błyskawice jego wzrostu od 7 do 21 lat, gdzie jego nieustępliwy trening prowadzi go do przewyższenia Duncana Idaho. Osobiście, wolę lyncha. Tylko po to, by uświadomić sobie, że ta podatność sprawia, że odczuwamy większy strach i troskę, zwłaszcza gdy Paul i Jessica są zmuszeni uciec ”.
Gdy Paweł dojrzewa w 21-latka, zostaje mistrzem szermierza, opisanego jako „przystojny, charyzmatyczny, królewski”. Duncan, teraz starszy z białymi włosami i brodą, odzwierciedla przedstawienie Jasona Momoi w adaptacji Villeneuve, przynosząc humorystyczną przewagę postaci.
Niech żyje cesarz
Narracja przenosi się na Jessikę, będąc świadkiem ogrodnika grafiku w ogrodzie skalnym, wydarzenie zakłócone deszczem, co skłoniło ogrodnika do ogłoszenia: „Cesarz nie żyje”. Ten kluczowy moment, jak zauważył współczesny scenarzysta Ian Fried, przedstawia nowy katalizator wydarzeń historii, odchylając się od oryginalnej powieści.
Wewnętrzne królestwo cesarza jest żywo opisane jako mistyczne koło otoczone szczytami śniegu, w którym członkowie dwudziestu czterech wielkich domów zbierają się, aby opłakiwać śmierć cesarza. Ceremonia staje się jeszcze bardziej mistyczna, a zmarły cesarz komunikuje się przez medium, obdarza Duke'a Leto Atreides z kontrolą nad Arrakis, aby zwalczyć zbliżającą się ciemność we wszechświecie.
Ta ciemność przejawia się przez kuzyna Leto, Barona Harkonnena, który próbuje negocjować z księciem nad produkcją przypraw Arrakisa. Dialog barona przypomina słynną linię z filmu Lyncha: „Ten, kto kontroluje przyprawę kontroluje wszechświat”, wywołując spekulacje na temat jego pochodzenia.
Lot nawigatora
Podobnie jak w wersji Lyncha, odejście rodziny Atreides z kaladanu na pokładzie gildii Heighliner obejmuje spojrzenie na nawigatora, stworzenie zbitne przyprawy, które nie widziano dopiero w Dune Messiah w książkach. To stworzenie, opisane jako „wydłużona postać, niejasno humanoidalna z żebrowymi stopami i niezwykle pełne, błoniaste ręce”, dodaje intrygi do podróży.
Po przybyciu do Arrakisa scenariusz podkreśla średniowieczną estetykę fortecy Atreidesa, przypominającą późniejszą pracę Scotta nad legendą . Zwykle ekologiczne spowodowane zbiorem przypraw jest podkreślone poprzez wyjaśnienie Lieta Kynesa dla księcia i Pawła, przygotowując scenę dla ich misji przywrócenia równowagi.
Scenariusz wprowadza również szorstkie otoczenie miejskie dla Arakeen, czerpiąc inspirację z The Battle for Algiers Gillo Pontecorvo, pokazując różnicę klasową i surową rzeczywistość mieszkańców planety.
Pakowana sekwencja stwierdza, że Paul i Duncan angażują się w walkę barową przypominającą filmy akcji z lat 80., co prowadzi do spotkania ze stoicznym liderem Fremen Stilgar. Przedstawienie przemocy w scenariuszu i wczesna sprawność Pawła w bojowej wyróżnia ją od innych adaptacji.
Medytacyjna lewitacja Bene Gesserit Jessica i jej wyraźna rozmowa z księciem na temat stworzenia dziecka podkreśla mistyczne i rodzinne elementy centralne dla tej historii.
Baron Wasteland
Zdrada dr Yueh rozwija się tajnym przesłaniem od mrugającego owada, co prowadzi do nocy wolności dla Pawła w podbrzuszach miasta. Jego spotkanie z Fremen Spice Den i późniejsze wizje jego nienarodzonej siostry Alia dodają surrealistycznego wymiaru jego podróży.
Przemoc scenariusza eskaluje zatrucie Yueh przez thufira, dezaktywację tarczy domowej i infiltrację przez Harkonnen Death Commandoes. Konfrontacja Pawła z poszukiwaczem myśliwych, ponownie wyobrażona jako stworzenie przypominające nietoperz z głową kobry, dodaje ekscytującego zwrotu narracji.
Dzielne wysiłki Duke'a Leto przeciwko śmierci komandosów i zdrady Yueha zakończą się grafiką i intensywną ucieczką dla Paula i Jessiki, przygotowując scenę ich podróży na głęboką pustynię.
Głębokie pustynne kontrowersje
Lot Paula i Jessiki na głęboką pustynię jest przedstawiony z podwyższoną intensywnością, a umiejętności pilotowania Pawła są przetestowane na granicy. Po awarii znoszą burzę piaskową w Stilltent, zanim wyruszają w swoje nieruchome, aby szukać Fremenów. Dramatyczne spotkanie z kanapką dodatkowo umacnia determinację Pawła.
Scenariusz pomija kontrowersyjne kazirodztwo między Paulem a Jessiką, które istniały we wcześniejszych szkicach, które uchyliły się zarówno Herbert, jak i de Laurentiis. Pozostaje jednak moment bliskości matki i syna podczas ich pustynnej podróży.
Ich schronienie w starożytnej jaskini w gigantycznej tusze do robaków prowadzi do konfrontacji z Frema, w tym pojedynkiem śmierci z Jamis. Akceptacja Pawła jako Lisan al-Gaib i jego integracja ze społeczeństwem Fremen, w tym jego związek z Chani, są kluczowymi momentami w scenariuszu.
Plica scenariusza zawiera ceremonię wody życiowej, z szamańską postać prowadzącą warstwową warstwą, aby stworzyć wodę śmierci. Transformacja Jessiki w nową wielebną matkę utrwala rolę Pawła jako Mesjasza Fremenii, którego kulminacją jest napięta scena, w której Jessica nazywa kanapkę, wskazując na kultową scenę jazdy na robakach Herbert, miał nadzieję zobaczyć na ekranie.
Wnioski
Powieści wydmowe Franka Herberta podkreślają katastrofalne konsekwencje podążania za charyzmatycznymi przywódcami, tematem centralnym dla adaptacji Villeneuve i w dużej mierze zignorowanych przez Lyncha. Skrypt Wurlitzera przedstawia Paula jako pewnego siebie młodego mężczyznę akceptującego jego przeznaczenie jako uniwersalnego dyktatora, zgodnego z ostrzeżeniem Herberta.
Odważność i rozbieżność scenariusza od materiału Herberta odzwierciedlają ambicję filmowców do stworzenia dojrzałego, ocenianego przez R filmu science fiction z rzeczywistymi obawami, takimi jak dewastacja ekologiczna i wyzysku. Takie podejście stanęło przed podobnymi wyzwaniami, jak Watchmen Zacka Snydera, który zdekonstruował superbohaterów przed czasem na dużym ekranie.
Skrypt Wurlitzera, choć nie kochany powszechnie, oferuje wyjątkowe spojrzenie na wydmę , podkreślając tematy ekologiczne, polityczne i duchowe. Wprowadza również ważne relacje wizualnie, poprawiając niektóre problemy narracyjne znalezione w filmie Lyncha. Zakończenie scenariusza, z ceremonią wody życiowej i akceptacją Pawła do plemienia Fremen, przygotowuje scenę na skok czasu powieści.
Dziedzictwo tej nieprodukowanej wydmy obejmuje projekty HR Giger dla Sandworm i Harkonnen Furniture, obecnie prezentowane w Giger Museum w Szwajcarii. Vittorio Storaro, który miał być operatorem tej wersji, później pracował nad miniseriami kanału science fiction 2000 Franka Herberta . Ridley Scott i Dino de Laurentiis ostatecznie współpracowali nad Hannibal , co było sukcesem komercyjnym.
Scenariusz Wurlitzera, pochwalony przez Scotta jako „przyzwoitą destylację Franka Herberta”, pozostaje fascynującym spojrzeniem na przełomową adaptację wydm . Gdy książka Herberta zbliża się do 60. rocznicy, jego tematy rozkładu środowiska, niebezpieczeństwa faszyzmu i potrzeba przebudzenia społecznego pozostają tak istotne jak zawsze.
